Πολύδυμες κυήσεις
Πολύδυμη ονομάζεται η κύηση κατα την οποία συνυπάρχουν δύο ή περισσότερα έμβρυα στην ενδομήτρια κοιλότητα και συνιστά κύηση υψηλού κινδύνου.
Κλινική σημασία:
Οι πολύδυμες κυήσεις αποτελούν το 1% όλων των κυήσεων. Βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης προγεννητικών και περιγεννητικών επιπλοκών. Ως εκ τούτου συχνότερη παρακολούθηση προγεννητικά είναι αναγκαία για να μειώσει τον κίνδυνο προς την μητέρα και τα έμβρυα.
Συχνότητα:
- Δίδυμη : 2/100 κυήσεις
- Τρίδυμη: 1/802 κυήσεις
Η δίδυμη κύηση, συνιστά το 95% του συνόλου των πολυδύμων κυήσεων.
Το 20% των πρόωρων νεογνών προέρχονται απο δίδυμες κυήσεις.
Χοριονικότητα
Διζυγωτικά (μη όμοια) δίδυμα
- 70% των δίδυμων κυήσεων
- Δύο ωάρια θα γονιμοποιηθούν από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια για να δημιουργήσουν δύο γενετικά ανόμοια έμβρυα και είναι πάντα διοχοριονικά διαμνιακά
- Το 75% είναι ιδίου φύλου και το 45% αυτών άρρενα έμβρυα
Μονοζυγωτικά (όμοια) δίδυμα
30% των δίδυμων κυήσεων. Προέρχονται απο την γονιμοποίηση ενός ωαρίου απο ένα σπερματοζωάριο και είναι γενετικά όμοια. Το 70% αυτών είναι θηλυκού γένους και ανάλογα με το χρόνο που γίνεται η διαίρεση διακρίνονται σε:
- 32 % διαιρούνται τις πρώτες τρεις ημέρες από την γονιμοποίηση και σχηματίζουν διχοριονικά διαμνιακά δίδυμα, όπου το καθένα έμβρυο έχει το δικό του πλακούντα.
- 67 % διαιρούνται μετά την 3η ημέρα και δημιουργούνται μονοχοριονικά δίδυμα, όπου τα έμβρυα μοιράζονται έναν πλακούντα.
- Λιγότερο απο 1% διαιρούνται μεταξύ 9 και 12 ημερών δημιουργώντας μονοχοριονικά δίδυμα με τον ίδιο πλακούντα και αμνιακό σάκο κύησης.
- Εξαιρετικά σπάνια η διαίρεση γίνεται μετά την 12η ημέρα και έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία σιαμαίων διδύμων όπου τα έμβρυα βρίσκονται ενωμένα σε διάφορα σημεία του σώματος τους.
Παράγοντες κινδύνου για πολύδυμη κύηση:
- Οικογενειακό ιστορικό, η κληρονομικότητα είναι μητρικής και πολύ λιγότερο πατρικής προέλευσης.
- Μαύρη φυλή
- Ηλικία της μητέρας > 35 ετών
- Πολυτόκος > 4 τοκετούς
- Διακοπή μακροχρόνιας λήψης αντισυλληπτικών δισκίων (αυξημένη έκκριση FSH , LH)
- Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας (κιτρική κλομιφαίνη)
- Μέθοδοι εξωσωματικής γονιμοποίησης
Προσδιορισμός χοριονικότητας:
Στα μονοχοριακά δίδυμα έχουμε επικοινωνούντα αγγεία στον πλακούντα, με αποτέλεσμα να έχουμε κακή κυκλοφορία, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο συγκριτικά με τα διχοριονικά δίδυμα. Το γεγονός αυτό καθιστά τον έγκαιρο προσδιορισμό της χοριονικότητας αναγκαίο, δεδομένου ότι η παρακολούθηση και η αντιμετώπιση είναι τελείως διαφορετική.
Το υπερηχογράφημα στις 12 εβδομάδες είναι ικανό να προσδιορίσει τη χοριονικότητα. Τα μονοχοριακά δίδυμα έχουν μία λεπτή μεμβράνη εμφανή υπερηχογραφικά που σχηματίζει ‘’Τ’’ στην πρόσφυση της με τον πλακούντα. Τα διχοριονικά δίδυμα έχουν δύο διαφορετικούς πλακούντες και αμνιακούς σάκους και μια πιο χοντρή μεμβράνη που σχηματίζει το γράμμα ‘’Λ’’ (lamda sign) στην πρόσφυση της με τον πλακούντα. Δίδυμα διαφορετικού φύλλου είναι πάντοτε διχοριονικά
Παρακολούθηση μονοχοριονικών διδύμων
- Στα μονοχοριονικά δίδυμα υπάρχει αυξημένος κίνδυνος (περίπου 15%) να αναπτύξουν (TTTS ) σύνδρομο μετάγγισης διδύμων ή επιλεκτική ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης (SFGR).
- Συνιστάται υπερηχογραφική παρακολούθηση ξεκινώντας από τις 12 εβδομάδες, στις 16, 18, 20, 22, 26, 30, 34ης εβδομάδες με σκοπό τον τοκετό στις 36 εβδομάδες.
- Σε περιπτώσεις που υπάρχει ένδειξη σοβαρού (TTTS) σύνδρομο μετάγγισης διδύμων ή (SFGR) επιλεκτικής ενδομήτριας καθυστέρησης της ανάπτυξης, θα προταθεί σαν μόνη θεραπεία ενδοσκοπική μικροχειρουργική με laser για να διαχωριστούν τα επικοινωνούντα αγγεία στον πλακούντα.
- Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού (περίπου 10% ρίσκο τοκετού πριν τις 32 εβδομάδες) και συνιστάται μέτρηση του τραχήλου της μήτρας στις 22 εβδομάδες.
Παρακολούθηση διχοριονικών (μη όμοιων) διδύμων.
- Αυξημένος κίνδυνος ενδομήτριας καθυστέρησης της ανάπτυξης τουλάχιστον σε ένα από τα δυο έμβρυα (περίπου 10%)
- Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού (περίπου 10% ρίσκο τοκετού πριν τις 32 εβδομάδες) και συνιστάται μέτρηση του τραχήλου της μήτρας στις 22 εβδομάδες.
- Συνιστάται υπερηχογραφική παρακολούθηση ξεκινώντας από τις 12 εβδομάδες, στις 18, 22, 28, 32, 36 εβδομάδες με στόχο τοκετό στις 38 εβδομάδες.
Τζανάκης Κωνσταντίνος
Γεννήθηκα στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης το 1982. Φοίτησα στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εκπαιδεύτηκα στη Μαιευτική – Γυναικολογία στo Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων από όπου έλαβα τον τίτλο ειδίκευσής μου ως Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας.
Εξειδικεύθηκα στην Εμβρυομητρική Ιατρική στο Royal Free Hospital του Λονδίνου.
